در این مقاله از سیم و کابل آرین ابهر درباره کابل برق سه فاز توضیحاتی ارائه شده است.
کابل برق سه فاز
به کابل‌هایی می‌گویند که قادرند به برق سه فاز متصل شوند. این کابل‌ها به شکل تک رشته تا پنج رشته در بازار یافت می‌شوند. کابل‌های سه فاز در پروژه‌های تجاری و صنعتی به منظور روشن کردن دستگاه‌های پرمصرف مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین این کابل‌ها در برخی از ساختمان‌های مسکونی نیز کاربرد دارند.
با توجه به اینکه کابل‌های برق سه فاز به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای انتقال جریان برق به شمار می‌روند، لازم است نوع مرغوب آن را به کار برد تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری به عمل آورد. از آنجا که این کابل‌ها دارای انواع مختلفی هستند، در این مبحث بیشتر به آن می‌پردازیم.
انواع کابل برق سه فاز
کابل برق سه فاز براساس ضخامت، ولتاژ، تعداد رشته و نوع عایق، انواع گوناگونی دارد که در این بخش آن‌ها را معرفی
می‌کنیم. کابل‌های برق براساس نوع رسانایی در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:
- کابل برق سه فاز مسی
- کابل برق مفتولی
- کابل برق افشان
- کابل برق زره‌دار
- کابل برق سه فاز آلومینیومی
همچنین کابل‌های برق سه فاز براساس تعداد رشته به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- کابل برق سه فاز تک رشته : یک رشته فاز با پشتیبانی از جریان 380 ولت دارد.
- کابل برق سه فاز سه رشته : سه رشته فاز داخل عایق قرار گرفته است.
- کابل برق سه فاز سه و نیم رشته : سه رشته فاز با یک رشته نول
- کابل برق سه فاز چهار رشته
- کابل برق سه فاز پنج رشته : سه رشته فاز با یک رشته نول و یک رشته سیم ارت دارد.
انواع کابل برق سه فاز
نحوه اتصال کابل سه فاز
به منظور آشنایی با اتصال کابل برق سه فاز لازم است نسبت به اجزای آن اطلاعات کافی پیدا کنیم. سیستم کابل سه فاز با 3 نوع اتصال مثلث، ستاره و مختلط وصل می‌شود. مهم‌ترین تفاوت اتصال ستاره و مثلث در سیم نول آن‌ها است. در سیستم ستاره از سیم نول استفاده شده و در سیستم مثلث سیم نول مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
همچنین این دو در سرعت موتور تفاوت دارند. در اتصال ستاره، سرعت موتور کم و در اتصال مثلث سرعت آن بیشتر است. در اتصال برق سه فاز از ابزارهای مهمی استفاده می‌شود که عبارتند از یک کنتور برق سه فاز، کلید تک‌قطبی و دوقطبی، فیوز مینیاتوری، تابلو توزیع برق، شین مسی، کلید کمپکت و…
نحوه اتصال کابل سه فاز
کابل سه فاز چند رشته دارد؟
کابل های سه فاز از چهار رشته سیم تشکیل شده اند. این سیم‌ها شامل فاز 1، فاز 2، فاز 3، نول و سیم ارت هستند. سه سیم فازی که در این کابل استفاده شده، از جریان 380 ولت برخوردارند. به منظور اتصال صحیح فازها، هر یک دارای رنگ‌های متفاوتی‌اند.
ساختار کابل برق سه فاز چگونه است؟
کابل سه فاز مانند هر کابل دیگر از هادی به همراه عایق و روکش تشکیل شده است؛ بنابراین می‌توان هر کابلی که این سه مشخصه را دارد کابل برق سه فاز نامید. اما به شرطی که بتواند از جریان 380 ولت پشتیبانی کند. علاوه بر این، در ساختار برخی از کابل های سه فاز دو نوع رشته دیگر نول و یا ارت نیز به جز فاز وجود دارد. هر چه تعداد رشته ها بیشتر شود کیفیت کابل بیشتر نیز می‌شود. هرچند سبب افزایش قیمت کابل برق سه فاز هم خواهد شد. نحوه اتصال کابل سه فاز بر اساس نوع کارکرد یکی از دو روش مثلثی و ستاره‌ای است.
بررسی تخصصی کابل برق سه فاز
کابل برق سه فاز (Three phase cable) کابلی است که برای اتصالات برق سه فاز استفاده می‌شود. به عبارتی دیگر، برای برق سه فاز نیاز به کابل ها و سیم هایی داریم که بتوانند جریان 380 ولت به بالا را پشتیانی کنند. یکی از این نوع کابل ها، کابل سه فاز است. انواعی از کابل برق سه فاز با تعداد رشته سیم مختلف و غلاف های متنوع وجود دارد که برای اتصال وسایل و دستگاه های دارای برق سه فاز مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه ابتدا به بررسی ساختار این نوع کابل برق و انواع آن می‌پردازیم.
تفاوت برق سه فاز با تک فاز چیست؟
برق تک فاز یک جریان متناوب سینوسی AC را می‌گویند که معمولاً از دو سیم فاز و نول تشکیل شده است. در صورتی که برق سه فاز همین جریان را در سه یا چهار سیم برقرار میکند. در سیم های برق سه فاز بین سیم ها اختلاف فاز 120 درجه ای وجود دارد. با اینکه رایج ترین نوع برق در مصارف خانگی از نوع تک فاز بوده و برق سه فاز بیشتر در کارخانه ها و تجهیزات الکترونیکی با قدرت بالا استفاده می‌شود، اما مزایای آن سبب شده که در بیشتر مواقع جایگزین تک فاز شود. مهم ترین آن عبارتند از:
مزایای برق سه فاز نسبت به برق تک فاز
• امکان جایگزین کردن سه فاز به جای سه منبع تک فاز
• یکنواخت و متعادل بودن توان لحظه‌ای (Instantaneous Power) در برق سه فاز
• انتقال انرژی بهتر در ولتاژ های بالا در برق سه فاز
• سه فاز 380 ولت در سه فاز در مقابل 220 ولت تک فاز
• به صرفه بودن
• اتصال سیم کمتر
رنگ بندی استاندارد در کابل برق سه فاز
به منظور اتصال درست و سریع تر فازها و شناسایی دقیق رشته‌ها، طبق استانداردی مشخص، هر یک از سیم ها به یک رنگ است. معروف ترین و معتبر ترین استاندارد در کابل برق سه فاز، استاندارد IEC بوده که در آن فاز R به رنگ قرمز، فاز S زرد و فاز T آبی است. نوعی دیگر از استاندارد رایج در ایران استاندارد چین است. چرا که استفاده از کابل برق سه فاز چینی رواج دارد. در این استاندارد رنگ فاز ها زرد، سبز و قرمز است.
جمع‌بندی
مجموعه بزرگ سیم و کابل ابهر این کابل را طراحی و تولید انبوه میکند که از پرکاربردترین کابل‌های برق است و کاربرد آن هنگامی است که برق با ولتاژ بالا منتقل می‌شود. برای اینکه بتوان برق سه فاز را وصل کرد، نیاز به کابل‌ها و سیم‌هایی است که قادر به پشتیبانی از جریان برق با ولتاژ بالا باشند. کابل‌های برق سه فاز دارای انواع مختلفی انند که تعداد سیم‌ها و غلاف‌های آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. بنابراین برای دستگاه‌های متفاوت باید از سیم‌های گوناگون استفاده کرد.
بدون دیدگاه