کابل کنترل چیست و چه انواعی دارد؟

در دنیای صنعتی و پیشرفته امروز کابل کنترل از جمله تجهیزات پرمصرف در صنعت برق به‌ حساب می‌آید. کابل کنترل یا کابل فرمان، محصولی با هسته هادی چند رشته‌ای است که تعداد رشته‌ها در انواع مختلف آن فرق می‌کند. این رشته‌ها وظیفه انتقال اطلاعات را بین دو دستگاه بر عهده دارند. اطلاعات فرستاده‌شده توسط کابل کنترل، به ‌وسیله دستگاه‌های دیگر دریافت و اندازه‌گیری می‌شوند؛ سپس دوباره این داده‌ها به کابل فرمان بازمی‌گردند. در واقع، این کابل‌ها در دو جهت رفت‌وبرگشت و به منظور انتقال اطلاعات عمل می‌کنند. کابل کنترل یا فرمان، همان‌طور که از نامش پیداست برای انتقال فرمان‌های مهم کنترلی، اندازه‌گیری و حفاظتی به کار گرفته می‌شود. در این مقاله در مورد انواع کابل کنترل، ساختار و کاربرد آن به‌ طور مفصل صحبت می‌کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

کابل کنترل چیست؟

کابل فرمان یا کنترل، از گروه کابل‌های ابزار دقیق است که برای انتقال دیتا در ولتاژهای پایین استفاده می‌شود. میزان ولتاژ در کارایی این محصول اهمیت بالایی دارد. به ‌طور کلی در محدوده معینی از ولتاژهای پایین، میزان دقت این کابل‌ها بالا است؛ ولی اگر از این نوع کابل در محدوده بالاتری از ولتاژ برای انتقال و دریافت دیتا استفاده شود، دقت عملکردی آن تا حد زیادی کاهش می‌یابد؛ به‌ طوری‌ که می‌تواند کیفیت کار نهایی را به صورت چشمگیری تحت تاثیر قرار دهد. این محصول در دو نوع کلی شیلددار و بدون شیلد تولید می‌شود که بسته به محیط کار و شرایط آن، نوع متناسب با پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در سالیان گذشته، کابل کنترل جزء محصولات وارداتی به شمار می‌رفت؛ اما امروزه، با پیشرفت شگرف مهارت‌ها و فناوری در زمینه ساخت کابل‌های کنترل، این محصول با استفاده از مواد اولیه باکیفیت و طبق استانداردهای جهانی در کشور خودمان و توسط شرکت سیم و کابل ابهر به مرحله تولید انبوه رسیده است. این نوع کابل نه‌تنها در بازار داخلی کشور بلکه در بازار کشورهای دیگر نیز توانسته است جایگاه خود را پیدا کند و با توجه به کیفیت بالایی که دارد، به یکی از پرفروش‌ترین محصولات شرکت تبدیل شود.

انواع کابل کنترل

کابل‌های کنترل در انواع و اقسام مختلفی تولید می‌شوند. هر یک از این محصولات، خصوصیات خود را دارند و کارکرد ویژه‌ای از خود ارائه می‌دهند. کابل‌های کنترل را می‌توان از جهات مختلف تقسیم‌بندی کرد. این محصولات به لحاظ ساختاری در انواع مختلفی چون کابل کنترل ساده، شیلددار، زره‌دار، مفتولی، نیمه‌افشان، افشان، نسوز و تخت تولید می‌شوند. به‌ علاوه، می‌توان این محصول را بر اساس استانداردهای به کار گرفته‌شده در هنگام تولید، سایز کابل و تعداد رشته‌های آن نیز طبقه‌بندی کرد. شرکت سیم و کابل ابهر در خط تولید خود، تمام انواع پرمصرف کابل کنترل را تولید و روانه بازار می‌کند.

کاربرد کابل های کنترل

کابل‌های کنترل با توجه به ویژگی‌های کاربردی و خاصی که دارند و از آنجایی ‌که در انواع مختلفی تولید می‌شوند، در صنایع مختلف و در بخش‌های کاری متنوعی قابل ‌استفاده هستند. دامنه کاربرد این نوع کابل بسیار گسترده است؛ به همین جهت ناچار هستیم که تنها به برخی از مهم‌ترین کارکردهای این محصول اشاره کنیم. در اینجا انواع مختلف کابل کنترل را با توجه به نوع کاربرد آن‌ها نام می‌بریم:

• کابل کنترل آسانسور
• کابل کنترل تابلوهای برق
• کابل کنترل دستگاه‌های چاپ
• کابل کنترل جرثقیل
• کابل کنترل بالابر
• کابل کنترل قابل‌ استفاده در صنعت رباتیک
• کابل کنترل قابل‌ استفاده در صنعت خودروسازی
• کابل کنترل کولر
• کابل کنترل دستگاه نساجی

لازم به ذکر است که از این نوع کابل در شرایط محیطی خاص نیز استفاده می‌شود؛ مانند کابل‌های کانالی و کابل‌هایی که برای کابل‌کشی در زیر آب استفاده می‌شوند. گفتنی است استفاده از این محصول در فضای باز توصیه نمی‌شود.

ساختار کابل کنترل

کابل کنترل همانند سایر انواع کابل از دو بخش اصلی هادی و عایق تشکیل شده است. بخش هادی از رشته‌های مفتول، افشان یا نیمه‌افشان ساخته می‌شود؛ تعداد رشته‌های هر کابل می‌تواند متفاوت و بین 2 تا 61 عدد باشد. این کابل معمولا از فلز مس که یک رسانای قوی است، ساخته می‌شود. بخش مهم دیگر کابل کنترل، عایق آن است. در ساختار عایق این محصول از پوشش پلاستیکی پلی‌اتیلن کراس لینک و عایق پلاستیکی پلی وینیل کلراید استفاده می‌شود. همچنین، در صورت لزوم برای غلاف‌های داخلی نیز از پوشش پلاستیکی پلی وینیل کلراید یا پلی‌اتیلن استفاده می‌کنند. لایه آخر این کابل‌ها روکش پلاستیکی است که از پلی وینیل کلراید یا پلی‌اتیلن ساخته می‌شود.

مزایای کابل کنترل

• همان‌گونه که قبلا بیان شد از این کابل در صنایع مختلف استفاده می‌شود. چه چیزی باعث محبوبیت این محصول شده است که دارای دامنه کاربردی به این گستردگی است و این‌چنین در صنایع کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ بدون تردید این موضوع به مزایای پرشمار این کابل نسبت به انواع دیگر کابل‌ها برمی‌گردد. در این قسمت به برخی از مزایای کابل کنترل اشاره می‌کنیم.

  • این کابل‌ها در مقابل اشعه‌ فرابنفش که از امواج الکترومغناطیسی خورشید هستند و انرژی زیادی دارند، مقاوم‌اند.
  • کابل‌ کنترل، هزینه‌های ناشی از نصب و کابل‌کشی در پروژه‌های مختلف را به ‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
  • نوع شیلددار این کابل، بسیار مقاوم است؛ آن‌چنان‌ که می‌توان از آن در انواع شرایط آب و هوایی استفاده کرد.
  • این کابل‌ها به‌ گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند در شرایط غیرعادی مثلا در هنگام بروز خطا یا افت‌وخیز امواج الکتریکی مقاومت بالایی از خود نشان دهند و از بروز اتصالات و خرابی تجهیزات و دستگاه‌ها جلوگیری کنند.
  • نصب کابل و استفاده از آن آسان است.

کابل کنترل افشان

یکی از انواع پرمصرف کابل کنترل، مدل افشان نام دارد. هادی استفاده‌شده در این محصول، فلز مس آنیل شده کلاس 5 است. جنس عایق آن‌ نیز ترکیبی از پلاستیک‌های پلی وینیل کلراید نوع D است. زمانی که تا پنج عدد سیم در ساختار کابل به کار می‌رود، سیم‌ها با استفاده از رنگ‌های مختلف عایق‌بندی می‌شوند؛ ولی برای کابل‌های با تعداد رشته‌های بالاتر از پنج عدد، عایق‌ها شماره‌گذاری می‌شوند. روکش استفاده‌شده در ساختار این کابل‌ها نیز ترکیبی از عایق پلاستیکی پلی وینیل کلراید PVC نوع ST5 است. کابل‌های کنترل افشان برای استفاده در تابلوهای فرمان مناسب هستند. استفاده از این نوع محصول در فضای آزاد، سیستم‌های نقاله و مکان‌هایی که میدان مغناطیسی در آن‌ها وجود دارد، توصیه نمی‌شود. شرکت سیم و کابل ابهر نوع افشان کابل کنترل را در دو نوع ساده و شیلددار تولید و به بازار عرضه می‌کند.

کابل کنترل افشان نوع شیلدار:

ساختار داخلی این نوع کابل مشابه کابل کنترل افشان بدون شیلد است. هادی از جنس فلز مس آنیل شده کلاس 5 و جنس عایق، ترکیبی از پلاستیک‌های پلی وینیل کلراید نوع D است. رنگ‌بندی و شماره‌گذاری سیم‌ها نیز مشابه نوع افشان صورت می‌گیرد؛ به ‌طوری ‌که برای تعداد رشته‌های پنج یا کمتر، از رنگ و برای تعداد رشته‌های بالاتر از پنج، از شماره برای تشخیص سیم‌ها استفاده می‌شود. جنس روکش میانی مورد استفاده، ترکیبی از عایق‌های پلاستیکی پلی وینیل کلراید نوع ST5 است. همچنین برای تولید بافت یا شیلد کابل از فلز مس ساده یا قلع‌اندود شده استفاده می‌کنند. جنس روکش نهایی نیز مشابه جنس روکش میانی است.

از این نوع کابل در نقاله‌ها، اتاق‌های فرمان و سیستم‌های کنترل ماشین‌ابزارها در کارخانه‌های صنعتی استفاده می‌شود. به ‌طور کلی از این محصول در مواردی استفاده می‌کنند که کابل، تحت فشار مکانیکی کمی قرار داشته باشد. گفتنی است، در این محصول به دلیل استفاده از شیلد، کابل با دقت و درجه حفاظتی بالا جریان الکتریکی را عبور می‌دهد.